Janne C. Visser, Nanda N.J. Rommelse, Martijn Lappenschaar, Iris J. Servatius-Oosterling, Corina U. Greven, Jan K. Buitelaar
In het vakblad Kind en Adolescent (tijdschrift voor pedagogiek, psychiatrie en psychologie) wordt aandacht besteed aan de variatie in vroege trajecten van autismesymptomen. Omdat zowel externaliserende als ASS-problemen sterk heterogeen zijn, kan het zijn dat associaties van specifieke ASS-trajecten en specifieke gedragsproblemen – met name die gerelateerd zijn aan ADHD – onbelicht blijven, hetgeen nader onderzoek behoeft.
Het doel van deze studie was ASS-subgroepen te identificeren op basis van individuele variatie in ontwikkeltrajecten van ASS-symptomen, en de hypothese te toetsen dat informatie over het beloop van cognitie, taal en bijkomende ADHD-gerelateerde kenmerken bijdraagt aan de indeling van ASS in valide ontwikkelingssubtypen.
Belangrijkste bevindingen en klinische implicaties
- De vroege trajecten van taal, non-verbale cognitie en ADHD-gerelateerde kenmerken dragen bij aan de differentiatie van betekenisvolle fenotypen binnen autismespectrumstoornissen.
- Rond de 20 procent van de kinderen met matige tot ernstige autismesymptomen vertoont een sterke verbetering tussen hun 2e en 7e jaar.
- De vroege trajecten van autismesymptomen, taal en non-verbale cognitie volgen een vrij onafhankelijk beloop. Op zichzelf genomen zijn deze kenmerken dus geen betrouwbare voorspellers van de ontwikkeling.
- De afwezigheid van een verstandelijke beperking kan op jonge leeftijd betrouwbaar worden vastgesteld, maar waarschijnlijk is dat lichte of matige cognitieve beperkingen enigzins zullen verbeteren tijdens de voorschoolse jaren. Daarom wordt aanbevolen om het cognitieve niveau herhaaldelijk te boordelen tot na de kleutertijd.
- De ontwikkeltrajecten van ADHD-gerelateerde kenmerken verdienen bijzondere aandacht bij jonge kinderen met ASS of met een risico op ASS vanwege hun implicaties voor het klinisch beloop en de behandelplanning.
- Het blijft vooralsnog onduidelijk bij welke individuen bijkomende ADHD-gerelateerde kenmerken/symptomen ofwel inherent zijn aan ASS, ofwel verwijzen naar comorbide ADHD of een apart fenotype vertegenwoordigen.
Lees de volledige versie van dit artikel in Kind en Adolescent nr. 1/2019 >>