Op 15 juni 2020 gaf de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA), toezichthouder voor voeding en geneesmiddelen, goedkeuring voor de game EndeavorRx als mogelijke behandeling voor ADHD symptomen bij kinderen tussen de 8 en 12 jaar oud. De werkzaamheid van de game kan echter niet worden aangetoond.De game is niet beschikbaar voor kinderen in Nederland en het is ook niet de verwachting is dat dit in de nabije toekomst wel het geval zal zijn. Bij het inschatten van de bewijslast voor de mogelijke werkzaamheid van de game werden door de FDA verschillende wetenschappelijke studies beoordeeld. Maar één studie bevatte een controleconditie, waarin kinderen met ADHD een vergelijkbare game speelden, maar dan zonder de mogelijk werkzame elementen (1). Een dergelijke controleconditie is de gouden standaard bij onderzoek naar de werkzaamheid van behandelingen en is nodig om zeker te weten dat verbeteringen ook daadwerkelijk veroorzaakt worden door de behandeling en niet door zogenoemde ‘niet-specifieke’ effecten (bv. verwachtingen van kinderen en hun ouders). Op basis van deze studie moet geconcludeerd worden dat de werkzaamheid van deze game op ADHD problematiek niet kan worden aangetoond.
Waarom kan de werkzaamheid van deze game niet worden aangetoond?
- Kinderen met ADHD die de game speelden verbeterden, in vergelijking met kinderen met ADHD in de controleconditie, op cognitieve taken (bv. een aandachtstaak) die lijken op de taken die in de game geoefend worden. Echter, hun ADHD kenmerken en de hoeveelheid last die ze hiervan ervaren verbeterden niet. Dit geeft aan dat de effecten van de game niet generaliseren naar het dagelijks leven, een fenomeen dat algemeen bekend is in de literatuur rondom cognitieve training bij ADHD (2).
- De studie is gefinancierd door het bedrijf dat eigenaar is van de game (Akili Interactive Labs). Een dergelijke belangenverstrengeling hoeft niet per se problematisch te zijn, maar replicaties door onafhankelijke onderzoeksgroepen zijn noodzakelijk voordat eventueel verdere toepassingen overwogen kunnen worden.
- Het beschreven onderzoek test de werkzaamheid van de game alleen bij kinderen met ADHD die geen andere psychische stoornis hadden. Onderzoek laat echter zien dat 2/3 van de kinderen met ADHD aan de criteria van tenminste één andere stoornis voldoet (3), wat maakt dat de onderzochte doelgroep niet representatief is voor alle kinderen met ADHD. Werkzaamheid van de interventie dient daarom eerst aangetoond te worden in een meer representatieve groep.
Aanbeveling
De aanbeveling vanuit de Academische Werkplaats ADHD en Druk Gedrag is dan ook om deze game niet in te zetten in de behandeling van kinderen met ADHD. Dit komt overeen met het advies van de recent uitgekomen GGZ Zorgstandaard ADHD (4) en bijhorende behandelrichtlijnen, waar cognitieve training niet wordt geadviseerd als behandeling voor ADHD.
Referenties:
1. Kollins et al. (2020) Lancet Digital Health
2. Rapport et al. (2013) Clin Psych Rev;
3. Reale et al. (2017) Eur Child Adol Psychiat;
4. Akwa GGZ (2019). Zorgstandaard ADHD,
Bron: adhdendrukgedrag.nl